Επειδή βρισκόμαστε σε καιρούς όπου συντελούνται ανατρεπτικά ιστορικά γεγονότα τα οποία θα αποτελέσουν την ιστορία του αύριο, θεωρώ πως σ’ έναν κύκλο προσώπων που ασχολούνται με την ιστορία, η συζήτησή μας θα πρέπει να περιστραφεί γύρω από τα αίτια που τα προκάλεσαν.
Και πρώτα με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την εισβολή της Ρωσίας, που ξεκίνησε στις 22 Φεβρουαρίου 2022 και συμπληρώνει σε ένα μήνα από σήμερα τρία χρόνια. Αφορμή η αποσύνδεση της Ουκρανίας από τη ρωσική επιρροή, ζωτικό γεωπολιτικό πλήγμα για τη Ρωσία. Με άλλα λόγια η απεμπόλησή της πάνω από τριακόσια χρόνια ρωσικής αυτοκρατορικής ιστορίας, σήμανε την απώλεια μιας δυνητικά πλούσιας βιομηχανικής και αγροτικής οικονομίας 52 εκατομμυρίων ανθρώπων, που βρίσκονταν εθνοτικά και θρησκευτικά πολύ κοντά. Τη στέρηση επίσης από τη Ρωσία της κυρίαρχης θέσης της στη Μαύρη Θάλασσα, όπου η Οδησσός αποτελούσε ζωτική πύλη της Ρωσίας για το εμπόριο με τη Μεσόγειο και τον υπόλοιπο κόσμο. Γεωπολιτικά λοιπόν η απώλεια της Ουκρανίας ήταν κομβική. Και δεν ήταν μόνο κομβική γεωπολιτικά αλλά και γεωστρατηγικά, παράγοντας μιας μελλοντικής κατάστασης με τους μη Σλάβους στο Νότο και στα Νοτιοανατολικά της πρώην Σοβιετικής Ένωσης να αποτελούν, υπό ορισμένες συνθήκες κίνδυνο για συγκρούσεις και αδιέξοδα. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν η Ουκρανία με το σημαντικό δυναμικό που διέθετε και τη στενή σχέση που διατηρούσε με τη Ρωσία εδώ και δεκαετίες, αποτελούσε εγγύηση για συνεργασία και ασφάλεια στην περιοχή. Συνολικά όλα αυτά αποτέλεσαν πρόκληση για τον Πούτιν, ο οποίος αντέδρασε δυναμικά.
Και μετά το Ουκρανικό ακολούθησε η τρομοκρατική επιχείρηση της Χαμάς στο ισραηλινό κιμπούτσς στις 7 Οκτωβρίου και ο εξοντωτικός πόλεμος με ανθρωποσφαγή αμάχων και ισοπέδωση των πάντων στη Γάζα. Ένας άγριος, εκδικητικός πόλεμος που επεκτάθηκε και στο Λίβανο, όπου κι εκεί ακολούθησε το ίδιο σκηνικό.
Στη συνέχεια, το κακό επεκτάθηκε και στη Συρία, μια χώρα της ανατολικής Μεσογείου στις νοτιοδυτικές παρυφές της Ασίας, στην οποία άφησε το αποτύπωμά της η Ιστορία του Ελληνισμού με την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου και την οικοδόμηση λαμπρών πόλεων όπως η Αντιόχεια, η Σελεύκεια, η Απάμεια, η Λαοδίκεια (σημερινή Λαττάκεια), η Βεροεία-Βέροια (το σημερινό Χαλέπι) και λιμάνια επίσης σημαντικά.
Κι επειδή μιλήσαμε για λιμάνια, να πούμε εδώ ότι το λιμάνι της Αλεξανδρέττας, πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ανήκε στη Συρία. Όμως, κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου, η Συρία τελούσε υπό γαλλική διοίκηση. Μετά το τέλος του πολέμου, όπως γνωρίζουμε από την ιστορία, έγιναν συμφωνίες μεταξύ Γάλλων και Κεμάλ Ατατούρκ. Η Αλεξανδρέττα λοιπόν (τουρκ. Iskenderun, Ισκεντερούν) άλλαξε χέρια και σήμερα πλέον ανήκει στη νοτιοανατολική Τουρκία, στο λιμάνι της οποίας ναυλοχεί τουρκικός στόλος. Το πώς μεθοδεύτηκε αυτό, το καταγράφει η ιστορία την οποία οφείλουμε να μελετούμε, γιατί τα πολιτικά τερτίπια του Κεμάλ Ατατούρκ μέχρι η Αλεξανδρέττα, πόλη και λιμάνι, να περιέλθουν στην Τουρκία, τα εφαρμόζει σήμερα ο Ταγίπ Ερντογάν προκειμένου οι τούρκοι να μας αποσπάσουν κάποτε και τη Δυτική Θράκη. Αυτά, για όσους βέβαια παρακολουθούν και αξιολογούν τα όσα πράττονται και λέγονται.
Και τώρα ας έρθουμε και στα σημερινά της πολύπαθης Συρίας με πρωταγωνίστρια την Τουρκία, η οποία έχει αναβαθμίσει το ρόλο της ως ρυθμιστικού παράγοντα στις εξελίξεις με την ανοχή Μεγάλων Δυνάμεων και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, με όλους να κλείνουν τα μάτια, έβαλε πόδι σε συριακό έδαφος στα βόρεια της χώρας καταλαμβάνοντας και δημιουργώντας μεθοριακή ζώνη σημαντικής αναλογίας εδάφους με κέντρο το Ιντλίμπ, νοτιοδυτικά του Χαλεπίου (ή Αλέππο).
Στην περιοχή αυτή του Ιντλίμπ ανενόχλητη οργάνωσε πολιτική και στρατιωτική διοίκηση με χαρακτηριστικά τουρκικού κράτους (δημόσιες υπηρεσίες, στρατιωτική ακαδημία κ.τ.λ.). Ακόμα και σχολεία λειτούργησε, όπου τα παιδιά της περιοχής εκπαιδεύονταν σύμφωνα με τα τουρκικά εκπαιδευτικά προγράμματα.
Επιπλέον, συγκέντρωσε και τουρκογενείς ισλαμιστές στην κατεχόμενη αυτή ζώνη από περιοχές της Κεντρικής Ασίας (Τουρκεστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν), Αφγανούς και Ουϊγκούρ από την Κίνα, τους οποίους χρηματοδότησε με χρήματα του Κατάρ, τους εξόπλισε και τους έστειλε στον πόλεμο της Ουκρανίας για να εκπαιδευτούν. Οι μισθοφόροι λοιπόν αυτοί με τους τζιχαντιστές της νέας οργάνωσης Χάγιατ Ταχρίρ, υπό την ηγεσία του ισλαμιστή τρομοκράτη Αμπού Μοχάμετ Αλ-Τζολάνι, συγκρότησαν στράτευμα όπου με τη στήριξη της Τουρκίας εισέβαλαν στις 28 Νοεμβρίου 2024 στο Αλέππο (Χαλέπι) και ανενόχλητοι κατηφόρισαν στις κομβικές πόλεις Χάμα, Χομς και από ’κει στην πρωτεύουσα της Συρίας Δαμασκό ανατρέποντας το καθεστώς του Μπασάρ Αλ-Άσαντ, ο οποίος είχε προλάβει να καταφύγει στη Μόσχα.
Στο μεταξύ, ο επικηρυγμένος ισλαμιστής τρομοκράτης από τις ΗΠΑ Μοχάμετ Αλ-Τζολάνι, από το Μεγάλο Τζαμί των Ομμαϋαδών στη Δαμασκό, αποκήρυξε το παρελθόν του ως πολεμιστή της Αλκάιντα και του ISIS στέλνοντας μήνυμα στη Δύση ότι θα κυβερνήσει τη χώρα επιβάλλοντας την ειρήνη και την ενότητα του συριακού λαού με σεβασμό στις μειονότητες.
Ωστόσο, τι θα συμβεί μετά την κατοχύρωση της εξουσίας του κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Όμως, πολλά επεισόδια αναμένονται με πιθανές συγκρούσεις και αποσυσπειρώσεις ομάδων φατριών κ.λπ. Όποιος γνωρίζει την δομή της κοινωνίας στη Συρία, αλλά και σε άλλες αραβικές χώρες, η παράδοση της φατρίας είναι η βάση της οργάνωσης της κοινωνίας και από εκεί πηγάζουν οι εξουσίες. Εδώ θα είμαστε για να ιδούμε τις εξελίξεις ευχόμενοι να μη μοιράσουν κάποιοι τα ιμάτια αυτής της χώρας.
Να υπενθυμίσουμε πάντως σχετικά με αυτό το θέμα, ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, κατά την προηγούμενη θητεία του στον Λευκό Οίκο, είχε αναγνωρίσει την ισραηλινή κυριαρχία στα Υψίπεδα του Γκολάν, μια περιοχή που είχε καταλάβει το Ισραήλ από τη Συρία στον πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967.
Βέβαια, οι περισσότερες χώρες και ο ΟΗΕ δεν αναγνώρισαν την κυριαρχία του Ισραήλ στα Υψίπεδα.
Η κατάσταση ωστόσο σήμερα, με τον διεθνή ορίζοντα θολό και ταραγμένο, είναι άγνωστη και ανησυχητική με τον νέο απρόβλεπτο Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ξεδίπλωσε ένα χαρτί εδαφικών διεκδικήσεων με υπαγωγή χωρών στις ΗΠΑ όπως η Γροιλανδία, το μεγαλύτερο σε έκταση νησί της Γης με 57.000 μόνο κατοίκους λόγω των πολικών συνθηκών του με ιδιαίτερη όμως γεωστρατηγική σημασία, επειδή έχει πρόσβαση στον Αρκτικό Κύκλο και επιπλέον πλουτοπαραγωγικές πηγές με σπάνια ορυκτά. Επίσης διεκδικεί ο Τραμπ την υπαγωγή στις ΗΠΑ της Διώρυγας του Παναμά στην Κεντρική Αμερική και τον Καναδά, μια χώρα δεύτερη σε έκταση στον κόσμο μετά τη Ρωσία.
Και κοντά τώρα σε μας, ακούγεται η οριοθέτηση ΑΟΖ με τη Συρία, όπως έκανε η Τουρκία με τη Λιβύη, επιδιώκοντας την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ κατεχομένων της Κϋπρου και της Συρίας. Και επίσης υπάρχουν φόβοι να πιέσει η Τουρκία τη νέα κυβέρνηση της Δαμασκού να αναγνωρίσει τα κατεχόμενα ως κρατική οντότητα. Αναμένουμε με ανησυχία, διότι μέσα σ’ αυτή τη νέα αβέβαιη χρονιά θα υπάρξουν πολλές εξελίξεις στα πολιτικά, στρατιωτικά, οικονομικά, ενεργειακά και γεωπολιτικά ζητήματα που μπορούν να δημιουργήσουν κρίσεις. Ας ευχηθούμε τουλάχιστον με τον νέο χρόνο να σιγήσουν των πολέμων και να επικρατήσει ειρήνη ανοίγοντας νέους δρόμους καλοχρονίας για όλους τους ανθρώπους.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ – ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ της Πόπης Βραχιώτου-Λυμπεροπούλου Προέδρου του «ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ» συμπατριώτισσας μας από την Τρίπολη
25η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2025
